Van Gölü Alarm Veriyor: Gölün Doğu Kıyıları Harita Üzerinde Değişmeye Başladı

Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Edebiyat Fakültesi Coğrafya Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Faruk Alaeddinoğlu, Van Gölü Havzası’nda yaşanan kuraklık ve buharlaşma artışının ekosistemi tehdit ettiğini belirterek, göldeki çekilmenin bazı bölgelerde 2 ila 3 kilometreye kadar ulaştığını açıkladı.

“Gölün Doğu Kıyılarında Gözle Görülür Değişim Var”

İklim değişikliğinin etkilerinin son yıllarda Van Gölü Havzası’nda daha belirgin hale geldiğini ifade eden Prof. Dr. Alaeddinoğlu, özellikle doğu kıyılarında göl şeklinin harita üzerinde bile fark edilecek biçimde değiştiğini söyledi.

“Van Gölü’nün doğu kesimlerinde, akarsuların göle döküldüğü sığ alanlarda çekilme yaklaşık 2-3 kilometreye kadar geriledi. Bu durum, artık kalıcı ve küçük ölçekli morfolojik değişimlere yol açıyor. Van Gölü’nün şekli doğu kıyılarında gözle görülür biçimde değişmeye başladı,” dedi.

“2025 Yılı Kuraklık Açısından En Olumsuz Dönemlerden Biri Oldu”

Alaeddinoğlu, 2025 yılının yağış ve buharlaşma açısından oldukça olumsuz geçtiğini belirterek, “Zaman zaman 2024 yılında olduğu gibi yeterli yağış aldığımız dönemlerde gölde küçük çaplı iyileşmeler görülmüştü. Ancak 2025 yılı bu anlamda çok daha kurak geçti. Buharlaşma şiddetlendi, göldeki seviye kaybı hızlandı,” ifadelerini kullandı.

“Kurak Dönem Üç Aya Kadar Ulaştı”

Van Gölü Havzası’nda geçmişte bir ay süren kurak dönemlerin artık üç aya kadar uzadığını vurgulayan Alaeddinoğlu, bu sürecin göl çekilmesini daha da belirgin hale getirdiğini dile getirdi.

“Eskiden yağışsız süreç yaklaşık bir ay sürerken, son yıllarda bu süre önce bir buçuk aya, ardından iki aya çıktı. 2025 yılında ise üç aya kadar uzadı. Bu, göldeki çekilmenin hızlanmasına neden oldu,” dedi.

“Gezici Siklonlar Etkisini Kaybetti”

Havzada yağış rejiminin tamamen değiştiğini belirten Alaeddinoğlu, gezici siklonların artık düzenli yağış getirmediğini söyledi:

“Geçmişte düzenli aralıklarla yağış taşıyan bu hava sistemleri artık havzayı etkilemiyor ya da hiç yağış bırakmıyor. Bu durum, gölün ekolojik dengesini bozuyor ve su döngüsünü sekteye uğratıyor.”

“Van Gölü’nü Kurtarmak İçin Zaman Daralıyor”

Alaeddinoğlu, iklim değişikliği ve insan kaynaklı etkenlerin birlikte Van Gölü’nü tehdit ettiğini belirterek acil önlem çağrısında bulundu:

“Eğer önümüzdeki yıllarda benzer hava hareketleri sürerse, buharlaşma artacak ve sıcaklıklarla birlikte Van Gölü’nün alan kaybı büyüyecek. Bu yalnızca ekolojik değil, aynı zamanda sosyoekonomik bir krize dönüşebilir. Van Gölü’nü kurtarmak için zaman daralıyor.”

Uzmanlardan Ortak Uyarı: Havza Yönetim Planı Şart

Uzmanlar, Van Gölü’nün korunması için bütüncül bir havza yönetim planının acilen devreye alınması gerektiğini vurguluyor. Gölün çekilmesi yalnızca doğal hayatı değil, aynı zamanda tarım, turizm ve yerleşim alanlarını da doğrudan etkiliyor.